Gisteren werd er in ons huis geschreeuwd. Niet een beetje, maar echt. Door mij, door mijn man en door onze dochter. Heel gezellig… not…
De situatie in het kort. Dochterlief nr. 1 wilde op de bank liggen, die vol lag met Duckies die dochterlief nr. 2 daar had achtergelaten. Ze eiste dat zuslief deze onmiddellijk moest opruimen. Toen er niet direct aan deze eis werd voldaan, begon ze te schreeuwen. Vervolgens schreeuwde mijn man dat ze niet zo moest schreeuwen. Toen smeet ze de knuffels van zuslief in de winterse Lemax-huisjes op de vensterbank, poppetjes vielen op de grond. Mijn man riep woedend dat ze maar even naar haar kamer moest, maar ze schreeuwde terug dat ze dat niet wilde en ging pontificaal en uitdagend op de bank zitten. In eerste instantie probeerde ik nog te kijken wat ik in rust kon doen, maar op dit punt hoorde ik mezelf ook schreeuwen ‘ga naar je kamer’ en ‘waarom luister je niet?’ Ik heb haar aan de arm mee genomen naar de hal. In haar ogen totaal onrechtvaardig, want zij kon er toch niks aan doen dat de bank vol lag met Duckies en haar zusje dit niet had opgeruimd? Schreeuwend stampte ze naar boven.
Je moet weten dat onze dochter een dame is met een ijzersterke wil, maar ook met een zeer gevoelig systeem. Haar behoefte aan dingen beleven, organiseren en haar sterke leiderschapsvaardigheden maken dat ze veel spanning en uitdaging opzoekt. Dat is op zich prima, echter haar gevoelige systeem raakt er regelmatig van op tilt. De interne spanning loopt dan zo hoog op dat ze vuur spuwt op sommige momenten. Haar spanning-zoekende deel wil uitdaging en dingen beleven. Maar dit levert zoveel spanning op voor haar hooggevoelige deel dat ze soms niet meer weet hoe ze die spanning gecontroleerd kan laten afvloeien. Haar gevoelige deel wil met een boekje op de bank, maar het spanning-zoekende deel vindt dat maar saai… Soms spuwt ze dus echt vuur. Dat is lastig voor ons, maar ook echt lastig voor haar. Want dat vuur spuwen vindt haar gevoelige deel vreselijk. Het levert haar schaamte en onzekerheid op.
Janneke van Olphen schreef een boek over “het hooggevoelige kind met een sterke wil”. Heel herkenbaar voor mij. Janneke werkt met de innerlijke familie en het (emotie) stoplicht. De innerlijke familie voert te ver om hier uit te leggen, maar het is zeker de moeite waard om haar boek te lezen op dit punt.
Het stoplicht is heel handig:
- Ben je/voel je je groen, dan ben je ok, relaxt.
- Ben je lichtoranje, dan ben je een beetje geïrriteerd of geraakt door iets, of je moppert.
- Ben je donkeroranje, dan ben je zwaar geïrriteerd. Je wordt al boos, maar je bent nog rationaal en kan nog praten.
- Ben je rood, dan ga je uit je dak. Je schreeuwt, je doet lelijk, je bent niet meer rationeel en doet dingen waar je later spijt van krijgt.
Dit stoplicht is een mooi hulpmiddel. Handig is om samen te kijken waar jij én je kind van ‘omhoog’ gaan; van groen naar rood, wanneer gaat de spanning omhoog en waar jullie van ‘zakken’: van rood naar groen, wat laat de spanning afvloeien. Door dit met elkaar uit te spreken tijdens een groen moment (!), kan je in stressvolle, donkeroranje/rode situaties hierop teruggrijpen.
Terug naar de situatie van gisteravond. Na mijn dochter even rust gegund te hebben, ben ik naar boven gegaan. Ze zat tegen haar slaapkamerdeur aan zodat ik niet naar binnen kon. Ik ben ook met mijn rug tegen de deur gaan zitten, zodat we elkaar konden voelen door de deur heen. Waar ik mee begin is te vertellen dat zuslief, zodra zij de deur uit was, de Duckies moest opruimen. Dat we hebben gezegd dat ze wel gelijk had, maar dat de manier waarop het ging niet ok is. Dat haalt gelijk al een angel uit de hoogste emotie. Ik geef haar hiermee erkenning dat haar allereerste gedachte, voordat ze boos werd, ok was. In gesprek moet ik nog behoorlijk duidelijk grenzen aangeven hoe we met elkaar omgaan, maar ik respecteer haar ergernis, begrijp dat ze het niet leuk vindt dat we zo tegen haar ingaan. Ik geef haar respect, begrip en erkenning op de dingen waar ik dat kan en geef ik onze grenzen aan waar ze ze overschreden heeft. Ik geef haar respect door met haar te praten en niet te eisen dat ze hoe dan ook moet gehoorzamen. We zijn gelijkwaardig, ik mag haar dingen leren, maar ik sta als mens niet boven haar. Begrip dat ze anders is dan haar zusje. Doordat zij vaker flink fel is, krijgt ze ook vaker fel tegengas van ons. Een wisselwerking, maar ik begrijp goed dat dat niet altijd ‘eerlijk’ voelt. Erkenning van haar gevoelens, de boosheid, de frustratie en de irritatie. Deze hoef ik niet perse te begrijpen, maar ik kan altijd erkennen dat haar gevoelens er ZIJN. Daarmee kan ik haar ook acceptatie geven. Ik accepteer haar zoals ze is. Ze is fel en ze mag af en toe haar spanning uiten. Er is genoeg spanning in de wereld op dit moment. Dat dat af en toe een beetje ver gaat, vind ik niet zo gek. Ik blijf haar waarde zien, haar felheid geeft haar ook ontzettend veel kracht en leiderschapskwaliteiten, die verlies ik niet uit het oog. Daarmee geef ik haar bevestiging, waardering en bewondering voor wie ze is.
Ondertussen stuur ik bewust heel veel liefde door de deur. Ik adem in, naar mijn hart en adem uit en stuur deze liefdesenergie dwars door de deur naar haar toe. Het gesprek wordt steeds rustiger. Na een tijdje zijn we uitgepraat. Ik blijf haar liefde sturen. Even probeer ik de deur te openen, maar dat gaat natuurlijk niet, ze zit er tegen aan. Ik blijf rustig en stil zitten, blijf bij haar, blijf liefde sturen. Daarmee geef ik haar vertrouwen. Ze komt wel. Ze moet alles even laten zakken. Na een paar minuten gaat de deur open en valt ze me in de armen. Lang en liefdevol knuffelen we, de tranen vloeien. We herstellen de band. Dat heeft ze zo nodig. Nu kan ik haar zorg en geruststelling geven. Ik bied haar mijn excuses aan dat ik zo boos werd. Ik ben ook niet perfect… Vanuit zichzelf zegt zij ook sorry. Fijn om te zien dat ze dit kan. Ten slotte moedig ik haar aan om alternatief gedrag te bedenken voor een volgende keer: hoe kan je je zusje op een constructieve, misschien samenwerkende manier vragen op te ruimen zodat je erbij kan op de bank? Ze heeft altijd ideeën genoeg, dus in rust lukt dit prima. Ze neemt zich voor de volgende keer te proberen anders te reageren. Ik geef nog aan dat ze ook compassie met zichzelf mag hebben wanneer het nog eens niet lukt. Beide kanten zijn aanwezig. We zijn mens en het gaat nu eenmaal wel eens mis. Belangrijk is hoe je er vervolgens mee om gaat.
Samen, hand in hand, lopen we naar beneden en gaan we verder waar we gebleven waren in ons gezin. Situatie cool down. Yes!
Ik ben ontzettend blij dat ik heb geleerd vanuit deze kernverlangens mijn kinderen te begeleiden. Ik merk hoe het me helpt bij alle emoties in ons gezin. Juist nu, nu bijna iedereen een kort lontje lijkt te hebben, is het omgaan met emoties zo belangrijk. Wil jij dit ook leren? Kijk op deze website wat ik voor je kan doen. Training of coaching, ik help je graag.