Erkenning vond ik een paar jaar geleden een moeilijk woord. Wat betekent dat eigenlijk? Je kind erkennen gebeurt bijvoorbeeld bij vaders die hun kind erkennen bij de geboorte, dat is dan voor de wet zo geregeld. Maar met het kernverlangen erkennen wordt volgens mij iets anders bedoeld.
In de afgelopen jaren ben ik me steeds meer gaan realiseren wat erkenning als kernverlangen is. Ik ben steeds meer dingen in mijn leven gaan erkennen. Zoals ik het voel is erkennen: iets (of iemand) er volledig laten zijn, erkennen dat iets bestaat, dat het er is, het ruimte, zorg en respect geven.
Eigen leven
Dat kunnen positieve dingen zijn: je kind erkennen. Je kind is er. Het heeft ruimte, eigen space nodig, een eigen leven. Je kind is niet ‘jouw’ kind, het is niet ‘van jou’, niet jouw eigendom. Je kind is van zichzelf, een mens met (zoals ik de vorige keer schreef) rechten, zeggenschap over zijn eigen leven en die capabel is om eigen keuzes te maken. Dát is voor mij erkenning.
Emoties
Dat kunnen ook dingen zijn die je als negatief ervaart: je kan ook negatieve emoties erkennen. De positieve emoties worden vaak wel (h)erkent ;-). Erkennen dat je verdrietig bent, of bang of onzeker of boos. Veel mensen onderdrukken emoties en dat is misschien wel het tegenovergestelde van erkennen. Emoties niet willen voelen is als een ballon onder water houden. Ze zijn er, maar je wilt ze niet voelen. Dan blijven ze bij je. Als je erkent dat je gevoelens er zijn, en er respectvol mee om gaat door er actie op te ondernemen, dan vloeien die emoties weg als golven. Ze komen op, je voelt ze, het is heftig, je geeft ze de ruimte, geeft het even aandacht, en beslist of je actie wil ondernemen. Actie ondernemen kan bijvoorbeeld zijn: ermee zitten, je boosheid uiten, praten over wat je onzeker maakt. En huilen! Graag zelfs, met de tranen stromen de emoties makkelijker en sneller weg.
Veroordeling
In onze maatschappij worden emoties vaak niet erkent. Als je ze laat zien, word je er ook snel om veroordeeld. Je bent labiel, of je hebt je emoties niet in de hand. Mensen gaan je anders aankijken. Als je tegenwoordig iets naars hebt gedaan, dan ‘ben’ je al gauw een ‘naar persoon’. En gaan mensen je ook zo behandelden.
Iedereen heeft ook echt een schaduwkant. Laten zien dat je boos bent omdat je bijvoorbeeld overprikkeld bent, laat onmacht zien. Dat zijn we niet gewend. Dat ‘hoort’ niet. Je moet toch altijd vooral wel je emoties in de hand, in toom kunnen houden, sterk zijn. En als we dat niet doen, dan schamen we ons voor onze uitbarstingen.
Niet helpend
We kunnen dus ook erkennen dat we in een maatschappij leven, die niet helpend is voor ons als mensheid. Dat er werk aan de winkel is voor ons allemaal als we onze menselijkheid willen bewaren. Door elkaar te vergeven. Door boosheid of verdriet te zien als vraag om hulp. Niet direct oordelen als mensen boos doen of een domme actie uitvoeren. Iedereen is wel eens boos. Iedereen doet wel eens iets doms. Als je de ander ruimte geeft om boos of dom te doen, krijg je zelf ook meer ruimte. En andersom: als je jezelf ruimte geeft om boos of dom te doen, dan geef je daarmee de ander ook meer ruimte. Begrens boosheid als het persoonlijk wordt, maar toon vooral begrip bij boosheid. Vergeef jezelf en de ander als je last hebt van een domme actie.
Innerlijk kind
Emoties komen voort uit een innerlijk kind van jezelf dat onvoldoende liefde heeft ervaren. Je wordt geraakt door het gedrag van je kind, omdat er iets in jou niet geheeld is. Door je eigen innerlijke kind te erkennen, te voelen, te zien en aandacht te geven, kan je anders reageren. In plaats van uit pijn te reageren, kan je dan reageren vanuit je volwassen ik. Bijvoorbeeld als je kind wordt gepest op school en je zelf vroeger ook gepest bent. Zonder bewustzijn op je eigen gekwetste, verdrietige, onzekere innerlijke kind, reageer je misschien verontwaardigd en roep je boos allerlei dingen die je vroeger zelf had willen zeggen tegen je pesters, maar wat je nooit durfde. Wellicht durft jouw eigen kind dit ook niet en voelt het zich nog rotter omdat het geen erkenning vindt bij jou. Je kind voelt niet dat jij er voor hem bent. Omdat jouw innerlijk kind in de weg zit. Als jij je eigen innerlijke kind erkent, je eigen pijn los koppelt van de pijn van je kind, je eigen innerlijke kind troost, dan kan je er zijn voor je kind. Wat heeft jouw kind nodig? Troost? Hulp in zelfvertrouwen? Hulp bij het onder woorden brengen van zijn eigen gevoelens? Voelt je kind het wel net zo pijnlijk als jij? Dit hoeft echt niet het geval te zijn. Misschien vindt je kind het super stom dat hij gepest wordt, maar heeft het voldoende zelfvertrouwen en twijfelt het niet aan zichzelf. Kijk naar je kind. Vraag eventueel wat je kind denkt nodig te hebben. Voel mee en geef het aandacht zonder jouw pijn.
Makkelijker dan respect of begrip
Soms is erkenning geven makkelijker dan andere kernverlangens. Soms is erkenning het enige dat je kan geven. Bijvoorbeeld als je niet begrijpt waarom een ander iets doet. Vanuit jouw waarden en normen heb je dan misschien zelfs geen respect voor die ander. Je kan dan altijd nog erkennen dat de ander iets doet wat je begrijpt, maar je erkent het dan wel. Bijvoorbeeld als je puberkind een feestje heeft gegeven zonder jouw toestemming waarbij het totaal uit de hand is gelopen. Je begrijpt wellicht niet hoe hij zo stom kon zijn, maar je erkent wel het verlangen naar geliefd te zijn door leeftijdsgenoten. Je erkent het gevoel van je kind, ook al kan je zijn acties niet begrijpen of respecteren.
Onderdrukken
Heel veel mensen zijn al heel lang heel hard bezig hun emoties te onderdrukken. Ze erkennen ze domweg niet. Therapeuten, psychologen en psychiaters hebben lange wachtlijsten. Veel mensen erkennen pas dat ze nare gevoelens hebben als hun leven (bijna) volledig ontwricht is of dreigt te ontwrichten. Dat kan anders. Als we zelf eerder erkennen dat we ook nare gevoelens en emoties hebben. Als we die er volledige laten zijn. Als we erkennen dat we allemaal een schaduwkant hebben.
Geobsedeerd door geluk
Ik zag vandaag een filmpje van een bekende Belgische psychiater, Dirk de Wachter. Volgens hem zijn we teveel geobsedeerd door geluk. Alles moet leuk zijn. En niet zomaar leuk, maar liefst fantastisch! Mensen streven naar een “onmogelijke regen van geluk”. Een fantastisch weekend, geweldige verre vakantie reizen, altijd party time. Voor de lastigheden in het leven is geen plaats. Daar schamen we ons voor.
Paradox
Maar er is een paradox zegt De Wachter: “Liefde verschijnt niet als het fantastisch gaat. Liefde ontstaat juist in het menselijk tekort.” Als we ons verdriet, onze boosheid, onze onzekerheid delen, met anderen bespreken, dan ontstaat er verbinding. En daar ontstaat de liefde. Compassie voor jezelf en verbinding met de ander.
Kwetsbaarheid
Daarvoor moeten we deze gevoelens dus eerst erkennen. Erken je verdriet, erken je boosheid, erken je onzekerheid. Erken je kwetsbaarheid, erken je menselijkheid. Omarm het. Dan ontstaat echtheid, zachtheid, verbinding en liefde. En dan… worden we pas echt gelukkig.
Dit bericht staat ook op mijn Facebookpagina. Mocht je willen reageren, dan kan dat daar.