Je kent vast het concept hechting. Kinderen kunnen veilig gehecht zijn of onveilig gehecht. Het heeft te maken met hoe je ouders voor veiligheid zorgden toen je klein was. Werden je emoties gereguleerd door je ouders? Konden ze jouw werkelijk geruststellen? Zoals ik eerder al eens schreef is dit een fysiek proces dat met je nervus vagus te maken heeft. Letterlijk je zenuwcellen worden ontwikkeld door geruststelling. Je kind vasthouden, wiegen, aanwezig zijn bij de emotie zonder deze zo snel mogelijk weg te willen hebben.
Overlevingsstand
Je kind laten huilen is heel stressvol voor je kind. Het lijkt op den duur te werken omdat je kind op den duur stil blijft, maar de stress is nog steeds aanwezig, want het lichaam is niet gereguleerd. Het gevolg is een andere strategie van het lichaam: het zenuwstelsel groeit structureel in de overlevingsstand. Dit geeft een staat van bevriezing van binnen en dat betekent weer gevoelens van machteloosheid, er niet toe doen, toxische schaamte. Dit wordt je neurale imprint, dat wat er in je zenuwcellen ‘gedrukt’ staat.
Onveilige hechting
Er bestaan 3 soorten onveilige hechting:
- Ambivalente (angstige) hechting: De moeder (of andere verzorgende, maar meestal de moeder) heeft te weinig aandacht voor het kind, maar reageert wel als het kind veel aandacht vraagt. Deze kinderen vragen veel aandacht door huilen, schreeuwen, of juist door zich vast te klampen. Volwassenen die ambivalent gehecht zijn, zijn angstig, onzeker en hebben weinig eigenwaarde.
- Vermijdende hechting; De moeder is niet in staat emotionele zorg te bieden. Omdat ze er fysiek niet is of omdat ze zelf niet in staat is met haar emoties om te gaan. Of ze voelt geen vreugde, blijdschap over het kind of laat geen liefde blijken aan het kind. Volwassenen die vermijdende hechting hebben, vermijden hun gevoel, ze gaan emoties van zichzelf en anderen uit de weg.
- Gedesorganiseerde hechting. Deze moeder is zelf de oorzaak van de angst of stress van het kind. Dit is het geval bij misbruik van kinderen, seksueel of door geweld. Het kan ook zijn dat de moeder zelf is misbruikt en haar angst volledig op haar kind projecteert. Voor het kind is dit natuurlijk ook zeer stressvol. De relatie met de ouder is zowel noodzakelijk voor je overleving, als ook de bron van veel angst. Volwassenen die gedesorganiseerd gehecht zijn kennen een hoge mate van drugsgebruik, onverantwoordelijk gedrag, moeite met impuls beheersing, woede etc.
Niet intentioneel
Belangrijk om te zeggen is dat onveilige hechting bijna nooit intentioneel is! De meeste ouders zijn zelf neuraal ontregeld (getraumatiseerd) en daarndoor niet beschikbaar om emotionele voeding te geven aan hun kind. In het verleden werden ouders ook geadviseerd om kinderen te laten uithuilen om ze niet te verwennen. Dit heeft veel onveiligheid opgeleverd bij veel huidige volwassenen.
Wat dan wel?
Emotionele zorg en geruststelling leiden tot veiligheid in jezelf. De mogelijkheid je veilig te voelen in je lichaam. Dát is veilige hechting.
Geruststelling
Hoe stel je een kind gerust? Door het aan te raken, heel veel te knuffelen, en aanwezig te zijn bij de emotie. Je kind mág huilen en jij bent er voor je kind. Voor een kind is de emotie totaal overweldigend, maar de ouder weet dat de emotie weer zal weg ebben. Zoals de golven in de zee. Ze komen op, ze voelen heftig en intens en dan vloeien ze weg. De situatie is dan wellicht niet veranderd, maar de emotie is wel gevoeld en daarmee niet vastgezet in het lichaam waardoor je kind er later geen last van heeft. Dit herken je aan veilig gehechte mensen die toch veel heftige dingen hebben mee gemaakt als kind. Denk ook nog even aan het verhaal van Peter Levine die na een heftig ongeluk door een vreemde mevrouw, een voorbijgangster, gerust gesteld werd tot de ambulance er was.
Jezelf reguleren
Onveilige hechting is nooit jouw schuld, maar het is wél jouw verantwoordelijkheid om jezelf te helen. Om jezelf te leren gerust stellen als je volwassen bent. Ook als je onveilig gehecht bent, kan je leren jezelf te reguleren. Het is je verantwoordelijkheid er iets aan te doen zodat je deze last opruimt voor jouw kinderen. Om de wereld een stukje mooier te maken. Je krijgt de lessen die je nodig hebt om sterk te worden.
Hoe?
Ademhalingsoefeningen, aanraking en heel veel compassie voor jezelf gaan je helpen. Geef jezelf de aandacht en zelfliefde die je verdient. Iedere keer weer. Je bent het waard.